Η συγκομιδή της ελιάς είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη διαδικασία που απαιτεί μεγάλη προσοχή, τόσο για την ποιότητα του ελαιολάδου όσο και για την υγεία του δέντρου. Τα σωστά εργαλεία και οι κατάλληλες τεχνικές μειώνουν τον τραυματισμό του δέντρου, διασφαλίζουν την καλή παραγωγή για τα επόμενα χρόνια και περιορίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών.
Οι βασικοί τρόποι συγκομιδής της ελιάς περιλαμβάνουν τη χειροκίνητη μέθοδο με το λεγόμενο χτενάκι από πλαστικό ή ξύλο, το οποίο γλιστρά απαλά πάνω στο κλαδί μαζεύοντας τον καρπό, χωρίς να δημιουργεί τραυματισμούς στους βλαστούς και στο δέντρο.
Ωστόσο, οι περισσότεροι παραγωγοί, ακόμα και εκείνοι που έχουν λίγα ελαιόδεντρα, προτιμούν τα ηλεκτρικά ελαιοραβδιστικά και τα αλυσοπρίονα νέας γενιάς, με ελαστικές κεφαλές που μιμούνται την κίνηση των χεριών και ρίχνουν τις ελιές χωρίς σκληρό ράβδισμα. Για το κλάδεμα, εσείς μπορείτε να χρησιμοποιείτε ηλεκτρικά, μικρά αλυσοπρίονα, που είναι πιο εύκολα στη χρήση και δεν προκαλούν τραυματισμούς στο δέντρο.
Κατά το μάζεμα της ελιάς είναι σημαντικό να έχετε τις κατάλληλες λινάτσες ή δίχτυα ώστε να καλύπτετε το έδαφος κάτω από το δέντρο. Έτσι, η συλλογή του καρπού γίνεται σωστά, χωρίς να πατιέται ή να έρχεται σε επαφή με το χώμα, που μπορεί να οδηγήσει σε αλλοιώσεις.
Στη μεγάλη ελαιοπαραγωγή, όπου υπάρχουν εκτεταμένοι ελαιώνες, χρησιμοποιούνται σύγχρονα μηχανήματα που «αγκαλιάζουν» τον κορμό ή τα κλαδιά και προκαλούν δόνηση στο δέντρο, με αποτέλεσμα ο καρπός να πέφτει γρήγορα. Τα παραδοσιακά ραβδιά και τα βαριά μηχανήματα που χρησιμοποιούν δόνηση στον κορμό πρέπει να εφαρμόζονται με μεγάλη προσοχή, καθώς μπορούν να σπάσουν τα κλαδιά και να προκαλέσουν πληγές στον φλοιό.
Η σωστή συγκομιδή δεν αφορά μόνο τα εργαλεία, αλλά και τον τρόπο χρήσης τους. Βασικά σημεία που πρέπει να προσέχετε είναι:
● Αποφυγή υπερβολικής δύναμης κατά το ράβδισμα.
● Αποφυγή χτυπημάτων στον κορμό και στα χοντρά κλαδιά.
● Μάζεμα μόνο των ώριμων ελιών, χωρίς να ξεγυμνώνονται τα δέντρα από τα φύλλα και τους βλαστούς.
● Χρήση διχτυών για να μειωθεί το χτύπημα του καρπού στο έδαφος.
Πώς «πληγώνεται» το δέντρο και τι ασθένειες μπορεί να προκύψουν
Όταν τραυματίζετε τον κορμό ή τα κλαδιά, δημιουργούνται πληγές οι οποίες οδηγούν στα εξής:
● Γίνονται πύλες εισόδου για μύκητες, όπως οι σηψιρριζίες ή η καρκίνωση της ελιάς.
● Προκαλούν ξήρανση των κλαδιών.
● Αδυνατίζουν την αντοχή του δέντρου, το οποίο «στρεσάρεται» και μειώνει την παραγωγή του επόμενου χρόνου.
Η καρκίνωση της ελιάς είναι μια σοβαρή ασθένεια που οφείλεται στο βακτήριο Pseudomonas savastanoi. Εκδηλώνεται με εξογκώματα
στον φλοιό και στα κλαδιά. Τα τραύματα από ελαιοραβδιστικά ή άλλα εργαλεία αποτελούν βασική αιτία μετάδοσης. Άλλες επιπλοκές περιλαμβάνουν τη μόλυνση από τον μύκητα Spilocaea oleaginea (μάτι του παγωνιού) και τη βακτηριακή στασμονία, που οδηγούν σε πρόωρη φυλλόπτωση.
Είναι καλό να αποφεύγετε εργαλεία που λειτουργούν με βενζίνη ή πετρέλαιο, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι σε πολλά ελαιόλαδα έχουν ανιχνευθεί ουσίες υδρογονανθράκων. Αυτά τα εργαλεία παράγουν καυσαέρια που μένουν πάνω στα φύλλα και τον καρπό, ενώ μπορεί να αφήσουν υπολείμματα λαδιών και λιπαντικών που ρυπαίνουν το έδαφος.
Αντίθετα, τα ηλεκτρικά εργαλεία, ειδικά τα νέας τεχνολογίας με μπαταρίες, θεωρούνται πιο «καθαρά»:
● Δεν παράγουν καυσαέρια.
● Έχουν χαμηλότερο θόρυβο.
● Είναι ελαφρύτερα και πιο εργονομικά, μειώνοντας τον κίνδυνο ατυχημάτων.
Επομένως, αν έχετε τη δυνατότητα, τα ηλεκτρικά εργαλεία αποτελούν σαφώς πιο ασφαλή επιλογή τόσο για περιβαλλοντικούς όσο και για ποιοτικούς λόγους. Έτσι, προστατεύετε τα δέντρα σας, βελτιώνετε την ποιότητα του ελαιολάδου και επενδύετε μακροπρόθεσμα στην υγεία του ελαιώνα σας.
